इंटरनेट Intrnet in marathi : इंटरनेट हे जगभर पसरलेले नेटवर्क आहे, ज्याद्वारे संगणक जगातील इतर कोणत्याही संगणकाशी जोडला जाऊ शकतो. इंटरनेट हे परस्पर जोडलेल्या संगणकांचे जाळे आहे. इंटरनेट अंतर्गत विविध प्रकारचे प्रोटोकॉल तंत्रज्ञान वापरले जाते, ज्याद्वारे विविध कार्ये केली जातात. आज इंटरनेटचा वापर लक्षात घेता, हे जवळजवळ सर्व शहरांमध्ये आणि अगदी खेड्यापाड्यांमध्ये सुद्धा उपलब्ध आहे.
इंटरनेट म्हणजे काय? What is Internet in marathi:-
(Intrnet in marathi) इंटरनेट हे जगभर पसरलेले नेटवर्क आहे, ज्याद्वारे संगणक जगातील इतर कोणत्याही संगणकाशी जोडला जाऊ शकतो. इंटरनेट हे परस्पर जोडलेल्या संगणकांचे जाळे आहे. इंटरनेट अंतर्गत विविध प्रकारचे प्रोटोकॉल तंत्रज्ञान वापरले जाते, ज्याद्वारे विविध कार्ये केली जातात. आज इंटरनेटचा वापर लक्षात घेता, हे जवळजवळ सर्व शहरांमध्ये आणि अगदी खेड्यापाड्यांमध्ये सुद्धा उपलब्ध आहे.
इंटरनेटचा शोध कोणी लावला?:-
इंटरनेटचा शोध हा एका साधारणतः कोणत्याही एका व्यक्तीचा विषय नाही, तर तो अनेक शास्त्रज्ञ आणि अभियंत्यांनी शोधला होता. १९५७ मधील युद्धादरम्यान अमेरिकेने एक कल्पना सुचवली आणि याबाबत तंत्रज्ञान तयार करण्याचा निर्णय घेतला गेला ज्यामुळे ‘एका संगणकाला दुसऱ्या संगणकाशी सहजपणे जोडता येईल’. आणि हीच कल्पना सत्यात उतरवली गेली. व या 1980 मध्ये ‘इंटरनेट’ असे नाव देण्यात आले. आज याचा वापर जगभर होत आहे.
- हेही वाचा– इंटरनेट म्हणजे काय?
इंटरनेटची क्रांती:-
देशात पिकांचे उत्पादन वाढवण्यासाठी ‘हरित क्रांती’ आली होती, त्याचप्रमाणे दुधाचे उत्पादन वाढवण्यासाठी ‘पांढरी क्रांती’ सुरू झाली होती, त्याचप्रमाणे या शतकातही ज्या प्रकारे इंटरनेटचा वापर केला जात आहे, म्हणून सध्याचा काळ ‘इंटरनेटची क्रांती’ असे म्हटले तरी वावगे ठरणार नाही. कारण अति वेगाने नवीन शोध आणि सुविधा या क्षेत्रात येत आहेत, याचा विकास अगदी दुर्गम भागातही होत आहे. या व्यतिरिक्त, 3जी, 4जी आणि आता ५जी यासारखे नवीन तंत्रज्ञान मोठ्या प्रमाणावर पसरत आहे.
इंटरनेटचे महत्त्व:-
इंटरनेटच्या माध्यमातून तुम्ही जिथे बसला आहात तिथुन तुम्ही संपूर्ण जग शोधू शकता. यासह कोणत्याही रोगाबद्दल, कोणत्याही ठिकाणी कोणत्याही वेळात विविध प्रकारचे अन्न आणि इतर अनेक गोष्टींबद्दल जाणून घेऊ शकतो. कारण इंटरनेट तुम्हाला सर्व प्रकारच्या सुविधा पुरवते.
इंटरनेट सेवा प्रदाता(ISP):-
इंटरनेटसाठी डिझाइन केलेल्या विविध ब्राउझरचा वापर करून माहिती शोधता येते, जसे की: विंडोज एक्सप्लोरर, गूगल क्रोम, मोझिला फायरफॉक्स इत्यादि ग्राहकांना इंटरनेट सुविधा पुरवणाऱ्या संस्थेला इंटरनेट सेवा प्रदाता म्हणतात. भारतात ही सुविधा पुरवणाऱ्या काही मोठ्या कंपन्या आहेत.. उदाहरणार्थ- जियो, बीएसएनएल, वोडाफोन, एअरटेल, आयडिया, एअरसेल. यांसारख्या कंपन्या भारतात कार्यरत आहेत.
- हेही वाचा– 5G नेटवर्क म्हणजे काय?
इंटरनेटचा वापर आणि गरज:-
आज आपण ज्या पद्धतीने पाहतो त्यावरून आपल्याला इंटरनेटचा वापर आणि गरज जाणवते. अशा प्रकारे त्याचे महत्त्व खूप जास्त आहे, जे काही मुद्द्यांमध्ये खालीलप्रमाणे दर्शविले जाऊ शकते –
शिक्षण क्षेत्रात वापर:-
शिक्षणाच्या विकासासाठी इंटरनेटने मोठे योगदान दिले आहे. यासाठी आपण ते खालीलप्रमाणे समजू शकतो –
परीक्षा घेणे:- सध्या शाळा, महाविद्यालय, विद्यापीठे, यांच्या परीक्षा, प्रवेश, मुलाखती सध्या मोठ्याप्रमाणावर ऑनलाईन घेतल्या जात आहेत. तसेच विविध क्षेत्रातील नोकरी, भरती प्रक्रिया, बँकिंग परीक्षा आणि विविध प्रवेश परीक्षा आजकाल ऑनलाइन होत आहेत.
प्रशिक्षण मिळवणे:- सॉफ्टवेअर, नेटवर्किंग, वेब टेक्नॉलॉजी, कंपनी सेक्रेटरी इत्यादी अभ्यासक्रमांसाठी ऑनलाईन प्रशिक्षणाची सुविधा फक्त इंटरनेटद्वारे मिळू शकते.
दूरस्थ शिक्षण (डिस्टन्स लर्निंग):- सध्या विविध विद्यापीठांद्वारे घरी बसून शिक्षण घेण्याची संधी मिळते फक्त इंटरनेटद्वारे.
- हेही वाचा– 3G, 4G, 5G म्हणजे काय?
वैद्यकीय क्षेत्रासात इंटरनेट वापर:-
वैद्यकीय क्षेत्र देखील इंटरनेटद्वारे खूप सोपे झाले आहे, जसे की रुग्णाच्या नोंदी सहज उपलब्ध होतात आणि त्याच्या उपचारामध्ये सुविधा मिळते. रुग्णालयाचे व्यवस्थापन सोपे होते. घरी बसून कमी खर्चात परदेशातील डॉक्टरांचा सल्ला घेणे शक्य झाले आहे. नव नवीन शोध घेणे देखील सोपे झाले आहे.
तपशीलवार माहिती मिळते:-
इंटरनेटचा वापर करून, आपण कोणत्याही विषयाची सविस्तर माहिती मिळवू शकतो, मग ते शिक्षण, औषध, तंत्रज्ञान किंवा इतर कोणतेही क्षेत्र असो. डेटासह या सर्व क्षेत्रांची भूतकाळ आणि वर्तमान वेळ माहिती मिळवण्याचा सर्वात सोपा मार्ग म्हणजे इंटरनेट.
माहितीचा अधिकार:-
यामध्ये आपण लिखित स्वरूपात तसेच इंटरनेटद्वारे माहिती मिळवू शकतो.
बातम्यांविषयी माहिती:-
जगातील सर्व वर्तमानपत्रे, मासिके आणि जर्नल्स इंटरनेटवर सहज उपलब्ध आहेत. कोणत्याही संबंधात तुम्हाला माहिती हवी आहे, ती टाईप करा आणि ती बातमी किंवा ती जर्नल तुमच्या समोर उपलब्ध होईल.
ऑनलाइन किंवा नेट बँकिंग:-
जर आज आपल्याकडे बँकेचे कोणतेही काम असेल तर आपल्याला बँकेत जाण्याची आणि रांगेत थांबण्याची गरज नाही. ऑनलाईन बँकिंग किंवा नेट बँकिंगची सुविधा सुरू करुन इंटरनेटद्वारे कोणतेही बँक संबंधी व्यवहार सहज करता येतात जसे की – पैसे जमा करणे, निधी हस्तांतरित करणे, बिल जमा करणे, रिचार्ज करणे इ. घरी बसून सहजपणे करता येते.
ई-कॉमर्स:-
आता इंटरनेटचा वापर मोठ्या प्रमाणावर जवळजवळ सर्वच व्यवसायातही होऊ लागला आहे. मोठ्या कंपन्या त्यांच्या वेगवेगळ्या देशांमध्ये पसरलेले व्यावसायिक निर्णय घेण्यासाठी व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंग करतात. त्याची उपयुक्तता आणि सुविधा पाहता, याला कायदेशीर मान्यता देखील आहे. जर आपण काही मोठ्या ई-कॉमर्स कंपन्यांबद्दल बोललो तर आज सर्वात मोठ्या प्रमाणावर व्यवसाय करत आहेत. उदा. फ्लिपकार्ट, अमेझॉन इत्यादी.
मोबाईल कॉमर्स:-
संगणकावर इंटरनेटचा वापर खूप जुना आहे, परंतु मोबाईलवर इंटरनेटची सुविधा केवळ एक-दोन दशकांपूर्वीच सुरू झाली आहे. आज कोणाकडे संगणक नसला, तरी मोबाईल उपलब्ध आहे. त्यामुळे इंटरनेटला मोबाईलशी जोडून या दोन्ही व्यवसायांनी एकमेकांना पूरक ठरून आपले क्षेत्र वाढवले आहे. स्वतःचे अशा प्रकारे, वाढत्या उपयुक्ततेमुळे या कंपन्यांना केवळ फायदाच झाला नाही, तर अंतिम वापरकर्त्यांनाही खूप फायदा झाला. या कंपन्यांनी मोबाईलसाठी विशेष अॅप्स देखील तयार केले आहेत आणि संगणक इंटरनेटद्वारे जे करता येत होते, ते आता स्मार्ट फोनवर मोबाईलवर इंटरनेटद्वारे सहज करता येते.
संप्रेषणाची साधने:-
एखादी व्यक्ती जगात कुठेही राहत असली तरीही, जर आपण त्याच्याशी संपर्क प्रस्थापित करू इच्छितो किंवा त्याला संदेश पाठवू किंवा त्याच्याशी बोलू इच्छितो, मीटिंग करू इच्छितो, तर ते इंटरनेटद्वारे शक्य आहे. यासाठी ई-मेल पाठवून मेसेज पाठवणे, स्काईपद्वारे व्हिडिओ कॉलिंग, फेसबुक, व्हॉट्सअॅपवर चॅटिंग इत्यादी सुविधा उपलब्ध आहेत.
मनोरंजनाचे साधन:-
इंटरनेट देखील मनोरंजनासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते. चित्रपट, मालिका, विनोद, कॉम्प्युटर गेम, सोशल मीडिया इत्यादी माध्यमातून इंटरनेटद्वारे मनोरंजन उपलब्ध होत आहे.
ऑनलाईन फ्रीलांसर:-
इंटरनेटच्या माध्यमातून लोकांना खूप चांगली संधी मिळाली आहे, ज्यातून ते घरी बसून इंटरनेट वापरून आपली प्रतिभा दाखवू शकतात आणि त्यांच्या कौशल्याद्वारे पैसेही कमवू शकतात.
माहितीचे देवाणघेवाण (डेटा शेअरिंग):-
इंटरनेटद्वारे, आपण आवश्यक डेटा किंवा कोणतीही फाइल कोणत्याही व्यक्तीला किंवा संस्थेला किंवा कोणत्याही कंपनीला पाठवू शकता. वर्क फ्रॉम होम सारख्या वर्क सिस्टीममध्ये याद्वारे काम केले जाते.
ऑनलाईन बुकिंग:-
आज जर घरी बसून शॉपिंग करायची असेल तर इंटरनेट द्वारे त्याची बुकिंग करू शकतो, तसेच विमान, ट्रेन आणि बस यांची तिकीट, चित्रपट शो, हॉटेल, इ. ऑनलाईन बुकिंग सहज करू शकतो.
इंटरनेटची वैशिष्ट्ये:-
आजचे लोक इंटरनेटची वैशिष्ट्ये चांगल्या प्रकारे सांगू शकतात कारण आजच्या लोकांचे संपूर्ण जीवन आणि त्यावर अवलंबून असलेल्या त्यांच्या कृती. त्याची वैशिष्ट्ये अनेक फायदे देखील आहेत कारण प्रत्येकाला त्याद्वारे अनेक प्रकारची कामे करणे आवडते आहे. आजकाल लॉकडाऊनच्या वेळी इंटरनेटनेच लोकांच्या जीवनाची काळजी घेतली होती. याद्वारे, लोकांनी लॉकडाऊन आणि कोरोना सारख्या समस्यांवर मात करण्यासाठी आधार दिला होता. आजकाल तुम्हाला प्रत्येक घरात प्रत्येकाच्या फोनमध्ये इंटरनेट उपलब्ध आहे, जे तुम्ही कुठेही कधीही सहज वापरू शकता.
इंटरनेटचे तोटे:-
इंटरनेटचे अनेक फायदे आहेत, पण तोटेही तितकेच आहेत, कारण यामुळे तुम्हीही अनेक समस्यांना बळी पडता. उदाहरणार्थ, सायबर क्राइमच्या माध्यमातून कोणीही तुम्हाला सहज ब्लॅकमेल करू शकतो. यामुळे इंटरनेट आपल्यासाठी नुकसानही करू शकते. इंटरनेट वापरताना योग्य ती काळजी घेतली नाही तर मोठा त्रास सहन करावा लागू शकतो. म्हणूनच इंटरनेटचे जसे फायदे आहेत तसे तोटे सुद्धा आहेत.
टीप:- इंटरनेट काय आहे आणि त्याचा वापर याबद्दल आपल्याला माहित झाले असेलच. माहिती कशी वाटली याबाबत आपला अभिप्राय नक्की कळवा आणि आपल्या मित्रांसोबत शेयर करायला विसरू नका.
हे पण वाचा