जगप्रसिद्ध बॉक्सर पटू मेरी कोम यांचा जीवन परिचय 2021 (Mary Com)

एक अशी महिला खेळाडू जिने आपल्या मेहनतीने आपल्या भारत देशाचा गौरव केला आहे, अशा महान महिलेचे नाव आहे मेरी कोम आहे, चुंगनेजुंग मेरी कॉम हे तिचे पूर्ण नाव. जन्म १ मार्च १९८३ साली कांगठे, मणिपुरी, भारत येथे झाला. जी एकमेव भारतीय महिला बॉक्सर आहे. मेरी कोम सन २०१२ च्या ऑलंम्पिकमध्ये पात्र ठरली आणि कांस्यपदक जिंकले. भारतीय बॉक्सर महिला प्रथमच येथे पोहोचली होती. याशिवाय तिने 5 वेळा वर्ल्ड बॉक्सर चॅम्पियनशिप जिंकली. मेरीने वयाच्या 18 व्या वर्षी बॉक्सिंग करिअरला सुरुवात केली. मेरी कोम संपूर्ण भारतासाठी प्रेरणास्त्रोत आहे, तिचे आयुष्य हे चढ उतारांनी भरलेले होते असे म्हणता येईल. कारण तिने बॉक्सिंगमध्ये करियर बनवण्यासाठी खूप धडपड आणि मेहनत घेतली आणि यासाठी तिला तिच्या कुटुंबाहीशी समायोजन तर कधी तोंड द्यावे लागले.

मेरी कोम टोकियो ऑलंपिक २०२१

मेरी कोम या वर्षी टोकियो ऑलिम्पिकमध्ये बॉक्सिंगमध्ये भारताचे प्रतिनिधित्व करत आहे. पहिल्या दोन फेऱ्यांमध्ये मेरी कोमने चमकदार कामगिरी केली आणि जिंकली. त्यानंतर तिने पुढच्या फेरीच्या प्री-क्वार्टर फायनलमध्ये प्रवेश केला. हा सामना कोलंबियाच्या इंग्रीट व्हॅलेन्सियाशी होता. या सामन्यात मेरी कोमचा २-१ ने पराभव झाला. यामुळे ती या गेममधून बाहेर पडली. या सामन्यात तिसरी आणि शेवटची फेरी मेरी कोमने ३-२ ने जिंकली, पण पहिल्या फेरीत पराभवाचे अंतर ६ वेळाचे विश्वविजेते पुन्हा सावरू शकले नाही. अशाप्रकारे, मेरी कोमचा टोकियो ऑलिम्पिकमधील प्रवास इथपर्यंत राहिला आणि आता ती त्यातून बाहेर पडली.

मेरी कोम जन्म, वय, जन्म ठिकाण, कुटुंब (मेरी कोम कुटुंब)

मेरी कॉमचे पूर्ण नाव चुंगनेजुंग मेरी कोम आहे. मेरी कॉमचा जन्म १ मार्च १९८३ रोजी कांगठे, मणिपुरी येथे झाला. तीचे वडील गरीब शेतकरी होते. ती चार भावंडांमध्ये सर्वात मोठी होती,  ती लहानपणापासूनच खूप मेहनती, पालकांसोबत त्यांना मदत कर करत असे. त्याचबरोबर ती आपल्या भावंडांचीही काळजी घ्यायची.

मेरी कॉमचे शिक्षण कसे आणि कुठे झाले?

मेरीने शिक्षणाला सुरवात केली. आणि ‘लोकटक ख्रिश्चन मॉडेल हायस्कूल’ मध्ये तिने ६ वी पर्यंत शिक्षण घेतले. यानंतर ती सेंट झेवियर कॅथोलिक शाळेत गेली तीथून तिने आठवीची परीक्षा उत्तीर्ण केली. ती नववी आणि दहावीच्या पुढील अभ्यासासाठी आदिवासी हायस्कूलमध्ये गेली, पण ती परीक्षेत उत्तीर्ण होऊ शकली नाही. मेरीने मध्येच शाळाही सोडली आणि पुढे तिने NIOS परीक्षा दिली. यानंतर त्यांनी इम्फाळ (मणिपूरची राजधानी) चूराचंदपूर महाविद्यालयातून पदवी घेतली.

मेरी कॉमची सुरुवातीची कारकीर्द कशी होती?

मेरीला लहानपणापासूनच क्रीडापटू बनण्याची आवड होती, शाळेत असताना ती फुटबॉलमध्ये भाग घ्यायची. पण गंमत अशी की, तीने कधीच बॉक्सिंगमध्ये भाग घेतला नव्हता. १९९८ मध्ये, बॉक्सर ‘डिंगको सिंग’ ने आशियाई क्रीडा स्पर्धेत सुवर्णपदक जिंकले, तो मणिपूरचा होता. येथे मेरीने बॉक्सिंग करताना डिंग्कोला पाहिले होते येथूनच तिने  बोक्सिंग  मध्ये करिअर बनवण्याचा निर्णय घेतला.

मेरी कॉमचे बॉक्सिंगचे प्रशिक्षण

मरीया माता तिच्या मनात ठाम होती की ती निश्चितपणे तिच्या ध्येयापर्यंत पोहोचेल, त्यासाठी तिला काय करावे लागेल. मेरीने तिच्या पालकांना न सांगता यासाठी प्रशिक्षण सुरू केले. एकदा तिने मुलींना ‘खुमान लंपक स्पोर्ट्स कॉम्प्लेक्स’ मध्ये मुलांसोबत बॉक्सिंग करताना पाहिले, जे पाहून तिला धक्काच बसला. येथून त्याच्या स्वप्नाबद्दलचे विचार त्याच्या मनात अधिक परिपक्व झाले. ती तिच्या गावातून इंफाळला गेली आणि मणिपूर राज्याचे बॉक्सिंग प्रशिक्षक एम.नरजीत सिंग यांची भेट घेतली आणि तिला प्रशिक्षण देण्याची विनंती केली. तिला या खेळाबद्दल खूप आवड होती, प्रशिक्षण केंद्रात ती रात्री उशिरापर्यंत सराव करायची.

मेरी कॉम घडविलेले करियर

बॉक्सिंग सुरू केल्यानंतर मेरीला माहित होते की तिचे कुटुंब बॉक्सिंगमध्ये करिअर करण्याची तिची कल्पना कधीच स्वीकारणार नाही, यामुळे तिने तिच्या कुटुंबापासून ते गुप्त ठेवले. १९९८ ते २००० पर्यंत ती तिच्या घरी न सांगता प्रशिक्षण घेत राहिली. जेव्हा मेरीने २००० मध्ये ‘महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप, मणिपूर’ जिंकली आणि बॉक्सर पुरस्कार प्राप्त केला, तेव्हा तिथल्या प्रत्येक वृत्तपत्राने तिच्या विजयाची बातमी दिली, त्यानंतर तिच्या कुटुंबीयांनाही तिला बॉक्सर असल्याची माहिती मिळाली. या विजयानंतर तिच्या कुटुंबीयांनीही तिचा विजयोत्सव साजरा केला. यानंतर मेरीने पश्चिम बंगालमध्ये झालेल्या ‘महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप’मध्ये सुवर्णपदक जिंकून आपल्या राज्याचे नाव उंचावले.

1. सन २००१ मध्ये मेरीने आंतरराष्ट्रीय स्तरावर आपल्या कारकिर्दीला सुरुवात केली. यावेळी तिचे वय फक्त १८ वर्षे होते. प्रथम, तिने AIBA महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप, आयोजित ४८ किलो वजन गटात भाग घेतला आणि येथे रौप्य पदक जिंकले. यानंतर, सन २००२ मध्ये  तुर्की येथे आयोजित AIBA महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप, ४५ किलो वजन गटात ती विजयी झाली आणि तिने सुवर्णपदक जिंकले. त्याच वर्षी मेरीने हंगेरी येथे आयोजित ‘विच कप’ मध्ये ४५ वजन प्रकारात सुवर्णपदक जिंकले.
2. सन २००३ मध्ये भारतात झालेल्या ‘आशियाई महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप’मध्ये मेरीने ४६ किलो वजन गटात सुवर्णपदक जिंकले. यानंतर मेरीने नॉर्वे येथे झालेल्या ‘महिला बॉक्सिंग विश्वचषक’ मध्ये पुन्हा एकदा सुवर्णपदक मिळवले.
3. सन २००५ मध्ये मेरीने तैवानमध्ये आयोजित ‘एशियन महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप’ ४६ किलो वजन वर्गात पुन्हा सुवर्णपदक मिळवले. त्याच वर्षी मेरीने रशियामध्ये AIBA महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप देखील जिंकली.
4. सन २००६ मध्ये मेरीने डेन्मार्क येथे आयोजित ‘व्हीनस महिला बॉक्स कप’ आणि भारतात आयोजित AIBA महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप जिंकून सुवर्णपदक जिंकले.
5. सन २००८ मध्ये एक वर्षाचा ब्रेक घेतल्यानंतर मेरी परत सक्रिय झाली आणि भारतात आयोजित ‘एशियन महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप’ मध्ये रौप्य पदक जिंकले. यासोबत एआयबीए महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप चीनमध्ये सुवर्णपदक जिंकले.
6. सन २००९ मध्ये मेरीने व्हिएतनाममध्ये आयोजित ‘एशियन इनडोअर गेम्स’ मध्ये सुवर्णपदक जिंकले.
7. सन २०१० मध्ये मेरीने कझाकिस्तान येथे आयोजित आशियाई महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिपमध्ये सुवर्णपदक जिंकले, सोबत मेरीने सलग पाचव्यांदा AIBA महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिपमध्ये सुवर्णपदक जिंकले. त्याच वर्षी मेरीने ५१ किलो वजनाच्या वर्गात भाग घेऊन आशियाई क्रीडा स्पर्धेत कांस्यपदक जिंकले. २०१० मध्ये भारतात राष्ट्रकुल क्रीडा स्पर्धाही आयोजित करण्यात आल्या होत्या, जिथे उद्घाटन समारंभात विजेंदर सिंगसह मेरी कॉम देखील उपस्थित होती. या खेळांमध्ये महिला बॉक्सिंग खेळाचे आयोजन करण्यात आले नव्हते, ज्यामुळे ती येथे तिची प्रतिभा दाखवू शकली नाही.
8. सन २०११ मध्ये चीनमध्ये आयोजित ‘आशियाई महिला कप’ ४८ किलो वजन वर्गात सुवर्णपदक जिंकले.
9. सन २०१२ मध्ये, मंगोलियात आयोजित ‘एशियन महिला बॉक्सिंग चॅम्पियनशिप’ ने ५१ किलो वजन वर्गात सुवर्णपदक जिंकले. या वर्षी लंडन येथे झालेल्या ऑलिम्पिकमध्ये मेरीला खूप सन्मान मिळाला तो म्हणजे ऑलिम्पिकसाठी पात्र ठरणारी पहिली महिला बॉक्सर म्हणून. येथे मेरीने ५१ किलो वजन वर्गात कांस्यपदक मिळवले. यासह ती ऑलिम्पिकमध्ये पदक मिळविणारी तिसरी भारतीय महिला ठरली.

सन २०१४ मध्ये दक्षिण कोरियामध्ये आयोजित आशियाई क्रीडा स्पर्धांमध्ये, महिलांच्या फ्लाईवेट (४८-५२ किलो) मध्ये तिने सुवर्णपदक जिंकले आणि इतिहास रचला.

मेरी कोम ने मिळविलेले पुरस्काराचा तपशील

1. सन २००३ मध्ये अर्जुन पुरस्कार मिळाला, सन २००६ मध्ये पद्मश्री पुरस्कार प्राप्त झाला
2. सन २००७ मध्ये सर्वोच्च क्रीडा सन्मान ‘राजीव गांधी खेल रत्न’ साठी नामांकित केले.
3. सन २००७ मध्ये लिम्का बुक ऑफ रेकॉर्ड्स द्वारे पीपल ऑफ द इयर पुरस्कार.
4. सन २००८ मध्ये सीएनएन-आयबीएन आणि रिलायन्स इंडस्ट्रीजतर्फे ‘रिअल हॉर्स अवॉर्ड’ देण्यात आला.
5. सन २००८ पेप्सी एमटीव्ही युथ आयकॉन, २००८ मध्येच AIBA कडून ‘भव्य मेरी’ पुरस्कार.
6. सन २००९ मध्ये राजीव गांधी खेलरत्न देण्यात आला.
7. सन २०१० मध्ये सहारा स्पोर्ट्स अवॉर्ड द्वारे क्रीडा महिला पुरस्कार देण्यात आला.
8. सन २०१३ मध्ये देशाचा तिसरा सर्वोच्च सन्मान ‘पद्मभूषण’ प्रदान करण्यात आला.

याशिवाय मेरी कोम च्या जीवनावर चित्रपटही प्रदर्शित झाला.

ओमंग कुमार निर्मित, मेरी कॉमच्या जीवनावर आधारित ‘मेरी कॉम’ हा चित्रपट ५ सप्टेंबर २०१४ रोजी प्रदर्शित झाला. या चित्रपटात प्रियांका चोप्रा मुख्य भूमिकेत होती, ज्यात तिचा अभिनय पाहण्यासारखा होता.

अशा प्रकारे मेरी कोम सारख्या भारतीय मुलीने संपूर्ण जगात भारताचे नाव उज्ज्वल केले आहे. आणि पुढेही ती संपूर्ण जगात भारताचे उंच करत राहील यासाठी तिला खूप खूप शुभेछा! जय हिंद!!!